In 2022 reikte de Europese Commissie de eerste prijs voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit uit. De acht winnende gemeenten, steden en regio's, klein en groot, hebben zichzelf overtroffen met hun inzet voor een gelijkwaardiger en inclusiever Europa. Ze hebben zich ingezet om barrières te slechten en een eerlijkere samenleving te creëren voor iedereen, ongeacht leeftijd, ras of etnische afstamming, godsdienst, geslacht, LHBTIQ-identiteit of handicap.
Hun inspanningen kregen erkenning tijdens een prijsuitreiking op 28 april 2022 die werd georganiseerd door de Europese Commissie en werd bijgewoond door commissaris Dalli, vicevoorzitter Jourova en Apostolos Tzitzikostas, voorzitter van het Europees Comité van de Regio's.
Tijdens de prijsuitreiking stemde het publiek voor een extra winnaar: Antequera, Spanje heeft gewonnen.
Bronnen: Mišel Jakšić, burgemeester van Koprivnica - Henriette Reker, burgemeester van Keulen - Loles López Gabarro, minister van Andalusië
De aanmeldprocedure voor de Prijs voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit 2023 is geopend en eerdere winnaars van de prijs vertellen over hun ervaringen, de impact die de prijs had op hun gemeenschappen en de toekomst die ze tegemoet gaan nadat hun inzet voor diversiteit op een pan-Europees niveau werd erkend.
“Prijzen zoals de Prijs voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit zijn echt nodig om aandacht te blijven vragen voor het beleid dat gelijkheid onder burgers moet bevorderen.” Loles López Gabarro, regionaal minister voor Sociale inclusie, Jeugd, Familie en Gelijkheid van de autonome regio Andalusië, vertelt in het kort wat de Europese Commissie probeert te bereiken met de prijs voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit.
De prijs is in 2022 voor het eerst uitgereikt en erkent het werk van lokale overheden in de Europese Unie die het hun missie hebben gemaakt om een eerlijkere en inclusievere samenleving te creëren.
De eerste prijsuitreiking vond plaats in Brussel op 28 april 2022, waar Commissaris voor Gelijkheid Helena Dalli, samen met vicepresident Věra Jourová en Apostolos Tzitzikostas, voorzitter van het Europees Comité van de Regio's, de drie eersteprijswinnaars bekendmaakte.
Keulen in Duitsland won de prijs voor lokale overheden met meer dan 50.000 inwoners, Koprivnica in Kroatië won de prijs voor lokale overheden met minder dan 50.000 inwoners en de Spaanse regio Andalusië won de speciale prijs 2022 voor het bevorderen van Roma-inclusie.
Het diversiteitsteam voor hoofdsteden sprak met de drie winnaars over hun ervaringen en vroeg hen advies te geven aan lokale overheden die zich willen aanmelden voor de tweede editie van de Prijs voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit.
Voor de meeste winnaars was het aanmelden voor de prijs een kans om hun eigen beleid met dat van hun Europese collega's te vergelijken en te praten over hoe diversiteit en inclusie op effectieve en transparante wijze kunnen worden toegepast in hun gemeenschappen.
“Deze erkenning heeft ook gezorgd voor een groter bewustzijn van dit onderwerp binnen Keulen. Dit zien we, onder andere, terug in de grote vraag naar financiering.”
Henriette Reker
Volgens de burgemeester van Keulen, Henriette Reker, maakte de aanmelding het mogelijk om onafhankelijke feedback te krijgen over de inzet van de stad voor integratie en diversiteit. “Een belangrijke reden voor de aanmelding was onze wens om de maatregelen en successen op het gebied van integratie en diversiteit van Keulen te delen met andere gemeenten als voorbeelden van goed beleid”, aldus burgemeester Reker. “De uitwisseling met Europese gemeenten schiep de mogelijkheid om van elkaar te leren.”
De burgemeester van Koprivnica, Mišel Jakšić voegt daaraan toe dat het vergelijken met Europese collega's de stad heeft geholpen te zien waar ze staat met betrekking tot beleid en initiatieven. “Het is goed om te vergelijken met anderen als er vele projecten en activiteiten gaande zijn, dan kunnen we zien wat beter of minder goed is en met welke activiteiten we voor- of achterlopen. De prijs die we hebben gekregen, is het bewijs dat we op de juiste weg zijn en bezig zijn met de juiste dingen.”
Voor alle drie de eersteprijswinnaars van 2022 heeft de prijs een enorme impact gehad. Van een betere zichtbaarheid en een bredere erkenning van de uitgevoerde projecten tot meer belangstelling vanuit de gemeenschap voor het inclusiebeleid: de prijs heeft de invloed van de winnaars helpen vergroten en bijgedragen aan hun werk.
“De gemeenschap staat meer open voor diversiteit en inclusie”, vertelt Mišel Jakšić. “Er is een hoger niveau van bewustzijn en tolerantie voor diversiteit bereikt en dit draagt bij aan een stabielere, veiligere en tolerantere gemeenschap. Hierdoor kunnen we blijven werken aan diversiteit en tolerantie naar personen met een handicap en kinderen met een ontwikkelingsachterstand, maar ook naar andere gemarginaliseerde groepen.”
Dankzij de prijs bestaat er nu zowel op nationaal als op internationaal niveau een brede belangstelling voor Keulen. “Collega's van de afdeling Diversiteit werden vaker door andere gemeenten uitgenodigd om presentaties en advies te geven, en ervaringen uit te wisselen met betrekking tot het uitvoeren van diversiteitsmaatregelen”, legt Henriette Reker uit. “Deze erkenning heeft ook gezorgd voor een groter bewustzijn van dit onderwerp binnen Keulen. Dit zien we, onder andere, terug in de grote vraag naar financiering voor het uitvoeren van projecten op het gebied van integratie en diversiteit in de stad.”
“Als u beleid, projecten of activiteiten heeft die bijdragen aan betere inclusie op alle niveaus van de lokale gemeenschap, beschrijf deze dan op een eenvoudige manier en vergeet niet dat alle details tellen.”
Mišel Jakšić
Voor Andalusië vertaalt de erkenning zich als een kans om diversiteit en inclusie hoger op de publieke agenda te zetten. “Het stimuleert ons om onze pijlers voor inclusie te blijven promoten”, zegt Loles López Gabarro. “Deze pijlers zijn onder andere de integratie van echte vrijheid en gelijkheid, het wegnemen van alle obstakels, de deelname van burgers bij het vormgeven van beleid en sociale cohesie.”
Als een lokale overheid zich wil aanmelden voor de prijs van 2023 en zich afvraagt hoe deze drie deze erkenning hebben gekregen: het geheim zit in de aanmelding. “Volgens mij is er geen magische formule”, geeft Mišel Jakšić toe. “Als u beleid, projecten of activiteiten heeft die bijdragen aan betere inclusie op alle niveaus van de lokale gemeenschap, beschrijf deze dan op een eenvoudige manier en vergeet niet dat alle details tellen.”
Ter illustratie beschrijft Loles López Gabarro gedetailleerd hoe de aanmelding van Andalusië in zijn werk ging: “In het verslag dat we hebben ingediend, spraken we over het uiteenlopende beleid dat op verschillende terreinen is ontwikkeld, waarbij we extra nadruk legden op de lange geschiedenis van acties die door het ministerie zijn uitgevoerd ten behoeve van de inclusie van de Romagemeenschap. Als laatste noemden we het wettelijk voorschrift waarmee het bestuur van Andalusië handelt bij rechtszaken inzake haatmisdrijven.”
Maar, benadrukt Henriette Reker, het is belangrijk om doelgericht te blijven omdat je niet alles in het aanmeldingsformulier kwijt kunt. “De limiet voor het aantal tekens vereist dat gemeenten doelgericht blijven. Dit is een voordeel, omdat de gemeente intensiever met het onderwerp aan de gang kan, maar ook een nadeel, omdat sommige onderwerpen maar kort ter sprake komen. Keulen heeft besloten om alleen haar algemene strategie voor te dragen, samen met voorbeeldprojecten die zo intersectioneel mogelijk zijn.”
In de toekomst, met behulp van de prijs, werken de winnaars aan een samenleving vol inclusieprojecten en -beleid.
Op 22 november 2022 vierde Andalusië bijvoorbeeld de Dag van de Andalusische Roma. “We hebben ook een historische mijlpaal bereikt met betrekking tot beleid voor de Romagemeenschap”, zegt Loles López Gabarro. “Vanuit het ministerie van Verzoening, Sociale Inclusie, Jeugd, Familie en Gelijkheid werden de nodige procedures aangenomen om de constitutieve zitting van de eerste Andalusische Raad van het Romavolk op 23 november 2022 te vieren.”
“Prijzen zoals de Prijs voor Europese hoofdsteden voor inclusie en diversiteit zijn echt nodig om aandacht te blijven vragen voor het beleid dat gelijkheid onder burgers moet bevorderen.”
Loles López Gabarro
De Raad is een collegiale instantie voor sociale participatie in algemeen en specifiek overheidsbeleid ter bevordering van gelijke kansen en behandeling, en de inclusie van de Romagemeenschap.
Inclusiebeleid voor personen met een handicap was in 2022 de focus van Koprivnica. De regio heeft een uniform beleid geïmplementeerd voor personen met een handicap, waarop toezicht wordt gehouden door het Comité voor gelijke kansen en sociale integratie, met behulp van vertegenwoordigers van verenigingen voor personen met een handicap.
“Er lopen ook meerdere projecten, zoals de bescherming van personen met een handicap tijdens de energiecrisis, en meer capaciteit in de kinderopvang voor kinderen met een ontwikkelingsstoornis”, voegt Mišel Jakšić toe.
Keulen blijft haar adviesdiensten en projectfinanciering voor integratie en diversiteit uitbreiden. Burgemeester Henriette Reker zegt dat deze projecten zich zullen richten op het vergroten van de participatie van personen met een handicap.
“De overheidsgelden van het NRWeltoffen-initiatief zijn met succes toegewezen binnen het bureau voor Integratie en Diversiteit. In de toekomst zullen deze gelden worden gebruikt om projecten met een intersectionele focus te steunen”, vertelt ze.
We hebben de drie eersteprijswinnaars gevraagd om hun ideeën te delen over hoe een lokale overheid diversiteit en inclusie kan vergroten. En dit is wat ze zeiden!
Meer informatie over de editie van vorig jaar