Το 2022, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή απένειμε το πρώτο Βραβείο για τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Ένταξης και Πολυμορφίας. Οι οκτώ νικητήριες πόλεις, κωμοπόλεις και περιφέρειες, μικρές και μεγάλες, αρίστευσαν στον αγώνα τους για μια πιο ισότιμη Ευρώπη χωρίς διακρίσεις. Εργάστηκαν για την εξάλειψη φραγμών και για την οικοδόμηση μιας καλύτερης κοινωνίας για όλους, ανεξάρτητα από ηλικία, εθνοτική ή φυλετική προέλευση, θρησκεία, σεξουαλική ταυτότητα, ταυτότητα ΛΟΑΤΚΙ ή αναπηρία.
Οι προσπάθειες που κατέβαλαν αναγνωρίστηκαν στην τελετή απονομής των Βραβείων, στις 28 Απριλίου 2022, σε μια διοργάνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπου παρέστη η επίτροπος Dalli, η αντιπρόεδρος Jourova και ο Απόστολος Τζιτζικώστας, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών.
Κατά τη διάρκεια της τελετής, το κοινό ψήφισε για έναν επιπλέον νικητή: νίκησε η Antequera της Ισπανίας.
Πηγές: Mišel Jakšić, δήμαρχος της Κοπρίβνιτσα - Henriette Reker, δήμαρχος της Κολωνίας - Loles López Gabarro, υπουργός της Ανδαλουσίας
Η υποβολή αιτήσεων για το Βραβείο για τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Ένταξης και Πολυμορφίας του 2023 ξεκίνησε, ενώ οι χρυσοί νικητές της προηγούμενης χρονιάς μάς μιλούν σχετικά με την εμπειρία τους, τον αντίκτυπο που είχε το βραβείο στις κοινότητές τους και το μέλλον που ανοίγεται μπροστά τους μετά την αναγνώριση των προσπαθειών τους υπέρ της πολυμορφίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
«Βραβεία, όπως το Βραβείο για τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Ένταξης και Πολυμορφίας, είναι απολύτως απαραίτητα, προκειμένου να στρέφεται το ενδιαφέρον του κοινού στις πολιτικές που υλοποιούνται με σκοπό την προαγωγή της ισότητας μεταξύ των πολιτών.» Η Loles López Gabarro, υπουργός Κοινωνικής Ένταξης, Νεολαίας, Οικογενειών και Ισότητας της περιφερειακής κυβέρνησης της Ανδαλουσίας, Junta de Andalucía, περιγράφει επιγραμματικά τι επιδιώκει να επιτύχει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή με το Βραβείο για τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Ένταξης και Πολυμορφίας.
Το Βραβείο, το οποίο θεσπίστηκε το 2022, αναγνωρίζει το έργο τοπικών αρχών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση, αποστολή των οποίων είναι να οικοδομήσουν μια δικαιότερη κοινωνία χωρίς αποκλεισμούς.
Η πρώτη τελετή απονομής του βραβείου πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες, στις 28 Απριλίου 2022, όπου η επίτροπος αρμόδια για την Ισότητα, Χέλενα Ντάλι, μαζί με την αντιπρόεδρο Βιέρα Γιουρόβα και τον Απόστολο Τζιτζικώστα, πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, ανακοίνωσαν τους τρεις χρυσούς νικητές.
Η Κολωνία, πόλη της Γερμανίας, κέρδισε το χρυσό βραβείο για τις τοπικές αρχές με περισσότερους από 50 000 κατοίκους, η Κοπρίβνιτσα, πόλη της Κροατίας, έλαβε το χρυσό βραβείο για τις τοπικές αρχές με λιγότερους από 50 000 κατοίκους και η ισπανική περιφέρεια Ανδαλουσία κέρδισε το ειδικό βραβείο για το 2022 για την προώθηση της ένταξης των Ρομά.
Η Ομάδα Πρωτευουσών Πολυμορφίας μίλησε στις τρεις νικήτριες αρχές και τους ζήτησε να μοιραστούν την εμπειρία τους καθώς και να δώσουν συμβουλές σε κάθε τοπική αρχή που θα ήθελε να υποβάλει αίτηση συμμετοχής για τη δεύτερη χρονιά του Βραβείου για τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Ένταξης και Πολυμορφίας.
Για τους περισσότερους νικητές, η υποβολή αίτησης για το Βραβείο ήταν μια ευκαιρία να συγκρίνουν τις πολιτικές τους με τις πολιτικές των Ευρωπαίων ομολόγων τους και να μπουν σε έναν διάλογο σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η πολυμορφία και η ένταξη μπορούν να υλοποιούνται στις κοινότητές τους με αποτελεσματικό και διάφανο τρόπο.
«Αυτή η αναγνώριση οδήγησε επίσης σε αυξημένη ευαισθητοποίηση για το θέμα εντός της Κολωνίας. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί, μεταξύ άλλων, από τη μεγάλη ζήτηση για χρηματοδότηση»
Henriette Reker
Η δήμαρχος της Κολωνίας, Henriette Reker, λέει ότι η συμμετοχή τούς έδωσε τη δυνατότητα να λάβουν ανεξάρτητη ανατροφοδότηση για τις προσπάθειες της πόλης όσον αφορά θέματα ένταξης και πολυμορφίας. «Ένα σημαντικό κίνητρο για τη δήλωση συμμετοχής ήταν η επιθυμία να μοιραστούμε τα μέτρα και τις επιτυχίες της πόλης της Κολωνίας στον τομέα της ένταξης και της πολυμορφίας με άλλους δήμους, ως παραδείγματα καλής πρακτικής», δηλώνει η κα Reker. «Η συνδιαλλαγή με ευρωπαϊκούς δήμους δημιουργεί έναν χώρο στον οποίον μπορούν να διδάσκονται ο ένας από τον άλλον.»
Ο δήμαρχος της Κοπρίβνιτσα, Mišel Jakšić, προσθέτει ότι η σύγκριση με Ευρωπαίους ομότιμους βοήθησε την πόλη να κατανοήσει πού βρίσκεται όσον αφορά τις πολιτικές και τις πρωτοβουλίες. «Όταν υπάρχουν πολυάριθμα προγράμματα και δραστηριότητες, τότε καλό είναι να συγκρίνεται κανείς με τους άλλους, ώστε να διαπιστώνει τι είναι καλύτερο ή χειρότερο, σε ποιες δραστηριότητες έχουμε συντελέσει μεγαλύτερη πρόοδο ή είμαστε πιο πίσω σε σχέση με τους άλλους. Το βραβείο που λάβαμε αποτελεί απόδειξη ότι βρισκόμαστε στον σωστό δρόμο και κάνουμε το σωστό.»
Ο αντίκτυπος της νίκης τους το 2022 ήταν τεράστιος και για τους τρεις χρυσούς νικητές. Το Βραβείο, από την παροχή προβολής και ευρύτερης αναγνώρισης των υλοποιούμενων προγραμμάτων μέχρι την αύξηση του ενδιαφέροντος της κοινότητας για τις πολιτικές ένταξης, βοήθησε να επεκταθεί ο αντίκτυπος της δράσης των νικητών και να προχωρήσει το έργο τους στον εν λόγω τομέα.
«Η ευαισθητοποίηση της κοινότητας αυξήθηκε», αναφέρει ο Mišel Jakšić. «Επιτεύχθηκε υψηλότερο επίπεδο ευαισθητοποίησης και ανοχής για την πολυμορφία, πράγμα που συμβάλλει σε μια πιο σταθερή, ασφαλή και ανεκτική κοινωνία. Αυτό μας επιτρέπει να συνεχίσουμε να εδραιώνουμε την πολυμορφία και την ανοχή έναντι ατόμων με αναπηρία και παιδιών με αναπτυξιακή καθυστέρηση καθώς και έναντι άλλων περιθωριοποιημένων ομάδων.»
Το Βραβείο έστρεψε το ενδιαφέρον προς την Κολωνία, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. «Συνάδελφοι από το τμήμα Πολυμορφίας προσκαλούνται ολοένα και περισσότερο από άλλους δήμους για να κάνουν παρουσιάσεις, διαβουλεύσεις και να ανταλλάσσουν πρακτικές όσον αφορά την εφαρμογή των μέτρων υπέρ της πολυμορφίας από άλλους δήμους», δηλώνει η Henriette Reker. «Αυτή η αναγνώριση αύξησε επίσης την ευαισθητοποίηση για το θέμα εντός της Κολωνίας. Αυτό μπορεί να διαπιστωθεί, μεταξύ άλλων, από τη μεγάλη ζήτηση για χρηματοδότηση η οποία χρησιμοποιείται για την υλοποίηση προγραμμάτων στον θεματικό τομέα της ένταξης και της πολυμορφίας εντός της αστικής κοινωνίας.»
«Αν έχετε πολιτικές, προγράμματα ή δραστηριότητες που συμβάλλουν στην καλύτερη ένταξη των μελών όλων των επιπέδων της τοπικής κοινότητας, περιγράψτε τα με απλό τρόπο και μην παραλείψετε τίποτα επειδή όλα μετράνε.»
Mišel Jakšić
Για την Ανδαλουσία, η αναγνώριση μεταφράζεται σε μια ευκαιρία να προωθηθεί η πολυμορφία και η ένταξη ως υψηλότερη προτεραιότητα στον δημόσιο διάλογο. «Μας δίνει το κίνητρο να συνεχίσουμε να προάγουμε τους πυλώνες μας υπέρ της ένταξης», αναφέρει η Loles López Gabarro. «Οι εν λόγω πυλώνες αφορούν την επίτευξη πραγματικής ελευθερίας και ισότητας, αίροντας όλους τους φραγμούς, τη συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση των δημόσιων πολιτικών και της κοινωνικής συνοχής, μεταξύ άλλων.»
Αν μια τοπική αρχή επιθυμεί να υποβάλει αίτηση για το Βραβείο του 2023 και αναρωτιέται πώς κατάφεραν αυτές οι τρεις αρχές να λάβουν αυτήν την αναγνώριση, το μυστικό έγκειται στην αίτησή τους. «Θα έλεγα ότι δεν υπάρχει μαγική συνταγή,» παραδέχεται ο Mišel Jakšić. «Αν έχετε πολιτικές, προγράμματα ή δραστηριότητες που συμβάλλουν στην καλύτερη ένταξη των μελών όλων των επιπέδων της τοπικής κοινότητας, περιγράψτε τα με απλό τρόπο και μην παραλείψετε τίποτα επειδή όλα μετράνε.»
Για παράδειγμα, η κα Loles López Gabarro περιγράφει επακριβώς τη διαδικασία της υποβολής αίτησης από την Ανδαλουσία: «Στην έκθεση που υποβάλαμε, αναφέραμε το εύρος των πολιτικών που έχουμε αναπτύξει σε διάφορους τομείς, με ιδιαίτερη μνεία στη μακρά ιστορία του υπουργείου σε δράσεις υπέρ της ένταξης της κοινότητας των Ρομά. Τέλος, αναφέραμε τη νομική διάταξη βάσει της οποίας η Junta de Andalucía, η περιφερειακή κυβέρνηση της Ανδαλουσίας, θα παρίσταται σε δικαστικές προσφυγές για εγκλήματα μίσους.»
Ωστόσο το πιο σημαντικό είναι να μην αποκλίνετε από το θέμα, καθώς υπάρχουν περιορισμοί στην αίτηση, όπως υπογραμμίζει η Henriette Reker. «Το καθορισμένο όριο χαρακτήρων απαιτεί από τους δήμους να εστιάζουν στο θέμα. Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα, καθώς ο δήμος αναγκάζεται να ασχοληθεί με το θέμα πιο διεξοδικά, αλλά και μειονέκτημα, καθώς ορισμένα θέματα μπορούν μόνο να αναφερθούν επιγραμματικά και να παρουσιαστούν σε αδρές γραμμές. Η πόλη της Κολωνίας αποφάσισε να παρουσιάσει μόνο τη γενική στρατηγική της καθώς και εμβληματικά προγράμματα που είναι όσο το δυνατό πιο διατομεακά.»
Όσον αφορά τα μελλοντικά σχέδιά τους, με τη βοήθεια του Βραβείου, οι χρυσοί νικητές φαίνεται να διαμορφώνουν ένα πλαίσιο εντός του οποίου αναπτύσσονται προγράμματα και πολιτικές ένταξης.
Για παράδειγμα, στις 22 Νοεμβρίου 2022, η Ανδαλουσία γιόρτασε την Ημέρα των Τσιγγάνων της Ανδαλουσίας. «Επίσης, γίναμε μάρτυρες ενός ιστορικού ορόσημου στον τομέα των πολιτικών για την κοινότητα των Ρομά», ανέφερε η Loles López Gabarro. «Το υπουργείο Κοινωνικής Ένταξης, Νεολαίας, Οικογενειών και Ισότητας, ολοκλήρωσε τις απαραίτητες διαδικασίες ώστε να γιορταστεί η συντακτική συνέλευση του πρώτου Ανδαλουσιανού Συμβουλίου του Λαού των Τσιγγάνων, στις 23 Νοεμβρίου 2022.»
«Βραβεία όπως το Βραβείο για τις Ευρωπαϊκές Πρωτεύουσες Ένταξης και Πολυμορφίας είναι απολύτως απαραίτητα, προκειμένου να στρέφεται το ενδιαφέρον του κοινού στις πολιτικές που υλοποιούνται με σκοπό την προαγωγή της ισότητας μεταξύ των πολιτών.»
Loles López Gabarro
Το Συμβούλιο είναι ένα συλλογικό σώμα για την κοινωνική συμμετοχή γενικότερα, αλλά και για ειδικές δημόσιες πολιτικές που προάγουν ίσες ευκαιρίες, ίση μεταχείριση και την ένταξη των Ρομά στην κοινότητα.
Η Κοπρίβνιτσα εστίασε στις πολιτικές ένταξης για άτομα με αναπηρία το 2022. Η περιφέρεια εφάρμοσε μια ενιαία πολιτική για άτομα με αναπηρία η οποία εποπτεύεται από την Επιτροπή για την Εξίσωση των Ευκαιριών και την Κοινωνική Ένταξη, με εκπροσώπους από οργανώσεις ατόμων με αναπηρία.
«Υπάρχουν, επίσης, αρκετά προγράμματα, όπως η προστασία των ατόμων με αναπηρία έναντι της ενεργειακής κρίσης, η αύξηση των θέσεων σε βρεφονηπιακούς σταθμούς για παιδιά με αναπτυξιακές αναπηρίες», προσθέτει ο Mišel Jakšić.
Από την άλλη πλευρά, η Κολωνία συνεχίζει να διευρύνει τις συμβουλευτικές υπηρεσίες της και τη χρηματοδότηση προγραμμάτων στον τομέα ένταξης και πολυμορφίας. Η δήμαρχος Henriette Reker δηλώνει ότι τα εν λόγω προγράμματα έχουν ως επίκεντρο την αύξηση της συμμετοχής των ατόμων με αναπηρία.
«Τα κρατικά κονδύλια της πρωτοβουλίας NRWeltoffen χορηγήθηκαν επιτυχώς στο Γραφείο για την Ένταξη και την Πολυμορφία. Στο μέλλον, τα εν λόγω κονδύλια θα χρησιμοποιούνται για τη στήριξη προγραμμάτων με διατομεακή εστίαση», προσθέτει.
Ζητήσαμε από τους τρεις χρυσούς νικητές να μας πουν τη γνώμη τους σχετικά με το πώς μια τοπική αρχή μπορεί να προάγει την πολυμορφία και την ένταξη. Ορίστε, τι μας είπαν!
Περισσότερα για τον περυσινό διαγωνισμό